μικροί αστικοί κήποι
Η αύξηση του αστικού πληθυσμού δημιούργησε πιέσεις στην επέκταση των πολεοδομικών συγκροτημάτων και μείωσε δραστικά την αναλογία ελευθέρου χώρου/ κάτοικο. Είναι πλέον συχνό φαινόμενο η εμφάνιση μικρών κήπων μέσα στα αστικά συγκροτήματα. Πολλές φορές οι κήποι αυτοί παραμένουν παραμελημένοι δίχως ενδιαφέρον ή χρησιμότητα. Όμως, με τον σωστό σχεδιασμό τους οι χώροι αυτοί μπορούν να αποτελέσουν μικρούς παραδείσους, που διαχωρίζουν τον ιδιωτικό από τον κοινόχρηστο χώρο και χαρακτηρίζονται από πολυμορφία, πολυχρηστικότητα και ιδιαίτερο ύφος.
Οι κήποι αυτοί μπορούν να αποτελούν χώρους ανάπαυσης, ηρεμίας, συνεστίασης, παιχνιδιού ή απλά να απολαμβάνουν ένα ρόλο καθαρά διακοσμητικό. Η δημιουργία περιφράξεως με διάφορους θάμνους (αγγελική, φωτείνια, βιβούρνο, λιγούστρο, δαφνοκέρασσο κτλ.) ή και δένδρων (λέιλαντ, αριζόνας, τούγιων, λεμονοκυπάρισσου κτλ.) δίνουν τη δυνατότητα της επιλογής μεταξύ χαμηλού -0,5μ-, μεσαίου -1 έως 1,5μ- και υψηλού φυτοφράχτη -2μέτρα και άνω-. Με τον τρόπο αυτό διαχωρίζεται ο κήπος από το δρόμο, αποφεύγονται τα αδιάκριτα βλέμματα και αυξάνεται η άνεση χρήσης του κήπου, ακόμα και όταν αυτός βρίσκεται επάνω σε πολυσύχναστο δρόμο. Για ακόμη μεγαλύτερη απομόνωση συνιστάται η φύτευση δένδρων με ομπρελοειδή ή πεπλατυσμένη μορφή ή η κατασκευή ενός σκέπαστρου κοντά στον φυτοφράχτη, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το οπτικό πεδίο και από τα γύρω οικήματα. (Εικ. 3)
Σε πολλά σπίτια ο ελεύθερος χώρος δεν αποτελεί περισσότερο από μερικά τετραγωνικά μέτρα. Όμως και τότε η τοποθέτηση κατάλληλων φυτών μπορεί, να μειώσει τους όγκους των κτιρίων και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ενοίκων.
Η ύπαρξη φυτοφράχτη στην περίπτωση αυτή παρουσιάζει το πρόβλημα της κατάληψης σημαντικού χώρου, με αποτέλεσμα ή να μην προτείνεται η ύπαρξή του, ή να συνιστάται η φύτευση αναρριχώμενων φυτών (όπως το ρυγχόσπερμο, το αγιόκλιμα, το γιασεμί) επάνω σε πλέγμα. Ένας τρόπος σχεδιασμού, εάν ο χώρος θα προοριζόταν για χρήση, συνίσταται από την απλή λύση του χλοοτάπητα με ένα μικρό κεντρικό φυτό (καλλωπιστική δαμασκηνιά, καλλωπιστική μουριά, κατάλπη νάνα). Ο δεύτερο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας κήπος, αποτελεί η μη ύπαρξη χλοοτάπητα, αλλά η αντικατάστασή του από εδαφοκαλυπτικά φυτά, από σκληρά υλικά (όπως η χαλικόστρωση με βότσαλο διαφόρων χρωματισμών και διαμετρήματος), ή η δημιουργία συνθέσεως σκληρών υλικών και βλάστησης. Πολλοί πρωτότυποι κήποι μπορούν να δημιουργηθούν, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έμπνευση, αλλά και από μειωμένη ανάγκη για συντήρηση, χρήση νερού και γεωργικών σκευασμάτων.
Η θέα από το εσωτερικό της κατοικίας είναι πολύ σημαντική. Σε ένα μικρό κήπο με χλοοτάπητα η φύτευση κοντά στο οίκημα πρέπει να είναι περιορισμένη ούτως ώστε από το εσωτερικό του να φαίνεται ένας ενιαίος χλοοτάπητας ο οποίος τελειώνει κοντά στα όρια του οικοπέδου. Η τοποθέτηση υψηλών φυτών κοντά σε μία βεράντα είναι τις περισσότερες φορές λανθασμένη, καθώς δίνεται η αίσθηση του περιορισμού και της μη ύπαρξης επαρκούς έκτασης κήπου. Παρόμοιο αποτέλεσμα έχει και η επέκταση της ζώνης του χλοοτάπητα έως τα όρια της περιφράξεως. Η ύπαρξη φυτών μεταξύ του τέλος του κήπου και της ζώνης του χλοοτάπητα ξεκουράζει τον θεατή και αυξάνει το βάθος πεδίου του. Το αποτέλεσμα αυτό είναι πιο έντονο με την ύπαρξη συστάδων χαμηλής και μετά μεσαίας ανάπτυξης φυτών οπότε δημιουργείται μία σκάλα ύψους στη βλάστηση.
Η είσοδος του οικοπέδου είναι πολύ σημαντική. Στους μικρούς κήπους η είσοδος πρέπει να προκαλεί το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Φυτοδοχεία, ιδιαίτερα φυτά, κατασκευές, διακοσμητικά κήπου, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του χώρου. Η χρήση εποχιακών φυτών συνιστάται ανεπιφύλαχτα, καθώς εισάγουν χρώμα και διαφοροποίηση κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους. Χρειάζεται όμως προσοχή, καθώς η υπερβολή ποτέ δε φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ένα επιπλέον σημείο που πρέπει να τονιστεί, είναι το γεγονός ότι η είσοδος του σπιτιού ή της πολυκατοικίας πρέπει, να είναι εμφανής. Υψηλοί όγκοι φυτών ή μεγάλες κατασκευές επιβάλλεται, να βρίσκονται σε απόσταση και να μην κρύβουν την οπτική επαφή με την αυλόπορτα.
Η ύπαρξη διαδρόμων και καθιστικών δε μειώνει τον ωφέλιμο χώρο του κήπου, όπως πολλοί νομίζουν, αντίθετα τον αυξάνει. Η φθορά σε ένα συνηθισμένο χλοοτάπητα είναι πολύ πιο έντονη και εμφανής όταν πρόκειται για μικρό χώρο, παρά σε μία μεγάλη έκταση. Η διαγράμμιση του χώρου από ένα λιθόστρωτο δρομίσκο προσθέτει ύφος και εισάγει ποικιλία χρωμάτων και υφών. Πρέπει όμως οι διαστάσεις του μονοπατιού και του χώρου καθιστικού να είναι σε συνάρτηση με τις διαστάσεις του κήπου, για να αποτελέσουν ένα αρμονικό σύνολο. Στους μικρούς χώρους είναι προτιμότερο οι διάδρομοι να χαράσσονται περιμετρικά του χώρου χλοοτάπητα αντί να τον διαπερνούν, λειτουργώντας και ως διαχωριστική ζώνη μεταξύ του γκαζόν και των φυτεύσεων.
Πολλές φορές ο κήπος έχει και το ρόλου χώρου στάθμευσης ή διέλευσης αυτοκινήτων. Η πλακόστρωση, ή χειρότερα η τσιμεντοποίησή του, είναι μία εύκολη αλλά μονότονη λύση. Τον τελευταίο καιρό έχουν εξελιχθεί τα συστήματα ενίσχυσης του υποστρώματος και μπορούμε πλέον να έχουμε έναν αξιόπιστο δρόμο αυτοκινήτου, ο οποίος παράλληλα αποτελεί και χώρο πρασίνου . Η επιλογή του μίγματος σπόρων από τον οποίο θα αποτελείται ο χλοοτάπητας είναι πολύ σημαντικός, καθώς η αυξημένη καταπόνηση και η ανομοιόμορφη άρδευση είναι συνηθισμένα προβλήματα στους χώρους αυτούς.
Καλαίσθητα φωτιστικά, μικρά σιντριβάνια και διακοσμητικά μικροαντικείμενα προσελκύουν το ενδιαφέρον.
Ο φωτισμός χαρίζει στον κήπο και αυξάνει τον χρόνο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Ιδιαίτερα όμως σε ένα μικρό χώρο, η ύπαρξη χαμηλού φωτισμού δημιουργεί την ψευδαίσθηση του μεγαλύτερου βάθους, ενώ παράλληλα τονίζει σημεία που κατά τη διάρκεια της ημέρας παραμένουν υποτονικά.
Η αύξηση του αστικού πληθυσμού δημιούργησε πιέσεις στην επέκταση των πολεοδομικών συγκροτημάτων και μείωσε δραστικά την αναλογία ελευθέρου χώρου/ κάτοικο. Είναι πλέον συχνό φαινόμενο η εμφάνιση μικρών κήπων μέσα στα αστικά συγκροτήματα. Πολλές φορές οι κήποι αυτοί παραμένουν παραμελημένοι δίχως ενδιαφέρον ή χρησιμότητα. Όμως, με τον σωστό σχεδιασμό τους οι χώροι αυτοί μπορούν να αποτελέσουν μικρούς παραδείσους, που διαχωρίζουν τον ιδιωτικό από τον κοινόχρηστο χώρο και χαρακτηρίζονται από πολυμορφία, πολυχρηστικότητα και ιδιαίτερο ύφος.
Οι κήποι αυτοί μπορούν να αποτελούν χώρους ανάπαυσης, ηρεμίας, συνεστίασης, παιχνιδιού ή απλά να απολαμβάνουν ένα ρόλο καθαρά διακοσμητικό. Η δημιουργία περιφράξεως με διάφορους θάμνους (αγγελική, φωτείνια, βιβούρνο, λιγούστρο, δαφνοκέρασσο κτλ.) ή και δένδρων (λέιλαντ, αριζόνας, τούγιων, λεμονοκυπάρισσου κτλ.) δίνουν τη δυνατότητα της επιλογής μεταξύ χαμηλού -0,5μ-, μεσαίου -1 έως 1,5μ- και υψηλού φυτοφράχτη -2μέτρα και άνω-. Με τον τρόπο αυτό διαχωρίζεται ο κήπος από το δρόμο, αποφεύγονται τα αδιάκριτα βλέμματα και αυξάνεται η άνεση χρήσης του κήπου, ακόμα και όταν αυτός βρίσκεται επάνω σε πολυσύχναστο δρόμο. Για ακόμη μεγαλύτερη απομόνωση συνιστάται η φύτευση δένδρων με ομπρελοειδή ή πεπλατυσμένη μορφή ή η κατασκευή ενός σκέπαστρου κοντά στον φυτοφράχτη, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό το οπτικό πεδίο και από τα γύρω οικήματα. (Εικ. 3)
Σε πολλά σπίτια ο ελεύθερος χώρος δεν αποτελεί περισσότερο από μερικά τετραγωνικά μέτρα. Όμως και τότε η τοποθέτηση κατάλληλων φυτών μπορεί, να μειώσει τους όγκους των κτιρίων και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ενοίκων.
Η ύπαρξη φυτοφράχτη στην περίπτωση αυτή παρουσιάζει το πρόβλημα της κατάληψης σημαντικού χώρου, με αποτέλεσμα ή να μην προτείνεται η ύπαρξή του, ή να συνιστάται η φύτευση αναρριχώμενων φυτών (όπως το ρυγχόσπερμο, το αγιόκλιμα, το γιασεμί) επάνω σε πλέγμα. Ένας τρόπος σχεδιασμού, εάν ο χώρος θα προοριζόταν για χρήση, συνίσταται από την απλή λύση του χλοοτάπητα με ένα μικρό κεντρικό φυτό (καλλωπιστική δαμασκηνιά, καλλωπιστική μουριά, κατάλπη νάνα). Ο δεύτερο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας κήπος, αποτελεί η μη ύπαρξη χλοοτάπητα, αλλά η αντικατάστασή του από εδαφοκαλυπτικά φυτά, από σκληρά υλικά (όπως η χαλικόστρωση με βότσαλο διαφόρων χρωματισμών και διαμετρήματος), ή η δημιουργία συνθέσεως σκληρών υλικών και βλάστησης. Πολλοί πρωτότυποι κήποι μπορούν να δημιουργηθούν, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έμπνευση, αλλά και από μειωμένη ανάγκη για συντήρηση, χρήση νερού και γεωργικών σκευασμάτων.
Η θέα από το εσωτερικό της κατοικίας είναι πολύ σημαντική. Σε ένα μικρό κήπο με χλοοτάπητα η φύτευση κοντά στο οίκημα πρέπει να είναι περιορισμένη ούτως ώστε από το εσωτερικό του να φαίνεται ένας ενιαίος χλοοτάπητας ο οποίος τελειώνει κοντά στα όρια του οικοπέδου. Η τοποθέτηση υψηλών φυτών κοντά σε μία βεράντα είναι τις περισσότερες φορές λανθασμένη, καθώς δίνεται η αίσθηση του περιορισμού και της μη ύπαρξης επαρκούς έκτασης κήπου. Παρόμοιο αποτέλεσμα έχει και η επέκταση της ζώνης του χλοοτάπητα έως τα όρια της περιφράξεως. Η ύπαρξη φυτών μεταξύ του τέλος του κήπου και της ζώνης του χλοοτάπητα ξεκουράζει τον θεατή και αυξάνει το βάθος πεδίου του. Το αποτέλεσμα αυτό είναι πιο έντονο με την ύπαρξη συστάδων χαμηλής και μετά μεσαίας ανάπτυξης φυτών οπότε δημιουργείται μία σκάλα ύψους στη βλάστηση.
Η είσοδος του οικοπέδου είναι πολύ σημαντική. Στους μικρούς κήπους η είσοδος πρέπει να προκαλεί το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Φυτοδοχεία, ιδιαίτερα φυτά, κατασκευές, διακοσμητικά κήπου, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του χώρου. Η χρήση εποχιακών φυτών συνιστάται ανεπιφύλαχτα, καθώς εισάγουν χρώμα και διαφοροποίηση κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους. Χρειάζεται όμως προσοχή, καθώς η υπερβολή ποτέ δε φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ένα επιπλέον σημείο που πρέπει να τονιστεί, είναι το γεγονός ότι η είσοδος του σπιτιού ή της πολυκατοικίας πρέπει, να είναι εμφανής. Υψηλοί όγκοι φυτών ή μεγάλες κατασκευές επιβάλλεται, να βρίσκονται σε απόσταση και να μην κρύβουν την οπτική επαφή με την αυλόπορτα.
Η ύπαρξη διαδρόμων και καθιστικών δε μειώνει τον ωφέλιμο χώρο του κήπου, όπως πολλοί νομίζουν, αντίθετα τον αυξάνει. Η φθορά σε ένα συνηθισμένο χλοοτάπητα είναι πολύ πιο έντονη και εμφανής όταν πρόκειται για μικρό χώρο, παρά σε μία μεγάλη έκταση. Η διαγράμμιση του χώρου από ένα λιθόστρωτο δρομίσκο προσθέτει ύφος και εισάγει ποικιλία χρωμάτων και υφών. Πρέπει όμως οι διαστάσεις του μονοπατιού και του χώρου καθιστικού να είναι σε συνάρτηση με τις διαστάσεις του κήπου, για να αποτελέσουν ένα αρμονικό σύνολο. Στους μικρούς χώρους είναι προτιμότερο οι διάδρομοι να χαράσσονται περιμετρικά του χώρου χλοοτάπητα αντί να τον διαπερνούν, λειτουργώντας και ως διαχωριστική ζώνη μεταξύ του γκαζόν και των φυτεύσεων.
Πολλές φορές ο κήπος έχει και το ρόλου χώρου στάθμευσης ή διέλευσης αυτοκινήτων. Η πλακόστρωση, ή χειρότερα η τσιμεντοποίησή του, είναι μία εύκολη αλλά μονότονη λύση. Τον τελευταίο καιρό έχουν εξελιχθεί τα συστήματα ενίσχυσης του υποστρώματος και μπορούμε πλέον να έχουμε έναν αξιόπιστο δρόμο αυτοκινήτου, ο οποίος παράλληλα αποτελεί και χώρο πρασίνου . Η επιλογή του μίγματος σπόρων από τον οποίο θα αποτελείται ο χλοοτάπητας είναι πολύ σημαντικός, καθώς η αυξημένη καταπόνηση και η ανομοιόμορφη άρδευση είναι συνηθισμένα προβλήματα στους χώρους αυτούς.
Καλαίσθητα φωτιστικά, μικρά σιντριβάνια και διακοσμητικά μικροαντικείμενα προσελκύουν το ενδιαφέρον.
Ο φωτισμός χαρίζει στον κήπο και αυξάνει τον χρόνο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Ιδιαίτερα όμως σε ένα μικρό χώρο, η ύπαρξη χαμηλού φωτισμού δημιουργεί την ψευδαίσθηση του μεγαλύτερου βάθους, ενώ παράλληλα τονίζει σημεία που κατά τη διάρκεια της ημέρας παραμένουν υποτονικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου